Zincir Mekanizmaları Zimaş Zincir
-
Genellikle transmisyon zincirlerinin kullanıldığı hız-moment dönüşüm mekanizmalarındandır.
-
Bu mekanizmalar şekil bağlıdır.
-
Çeşitli türleri standart olarak mevcuttur.
-
İletilecek güç ve devir sayısına göre seçilirler.
-
Transmisyon zincirleri belli standart uzunluklarda satılırlar.
-
İstenen eksenler arası elde edildikten sonra, zincir uçları uygun bir yöntemle birleştirilir.
-
Şekil bağlı olduğu için senkron hareket iletimine uygundur.
-
Genellikle metalden imal edildikleri için kayışlara göre daha küçük hacim kaplarlar.
Avantajları
-
Hem uzun hem de kısa eksenler arası mesafe için uygun çözüm oluştururlar. Küçük eksen mesafeleri ve büyük çevrim oranlarında bile bir kayma olmaz.
-
Verimleri oldukça yüksektir (%96…98 civarı)
-
Ön gerilmeli montaj gerekmediğinden milde daha düşük radyal kuvvetler oluştururlar.
-
Aynı bir zincirle ikiden fazla çarkın, farklı dönme yönlerinde tahriki mümkündür.
-
Kayışlara göre güç iletim kapasitesi daha yüksektir.
-
Tek kademede 8…10 gibi çevrim oranları mümkündür.
-
Zincirlerin, ömürleri kısalmakla birlikte tünel fırınlar gibi yüksek sıcaklıktaki ortamlarda ve tozlu, kirli, rutubetli çevrelerde de kullanılması mümkündür.
-
Uygun boyda montajı kolaydır (kilit baklası)
Dezavantajları
-
Üretim maliyetleri kayışlara göre daha yüksektir.
-
Montajlarının çok dikkatli yapılması gerekir.
-
Çalışmaları için yağlama gereklidir. Çok yüksek hızlarda kutu içine alınmaları gerekebilir.
-
Önlenmesi mümkün olmayan poligon etkisi çevre hızında dalgalanmalara neden olur.
-
Dişli çarklara göre verimi biraz daha kötüdür.
-
Mafsallardaki aşınma nedeni ile zincir hatvesi büyür ve zincirin çarktan atma tehlikesi ortaya çıkar. • Sadece paralel miller arasında kullanılabilirler.
Zimaş Zincir türleri
-
Kullanım amaçlarına göre,
-
Zimaş SKF Yük zincirleri
-
Zimaş SKF Transport zincirleri
-
Zimaş Transmisyon (tahrik) zincirleri
-
Konstrüksiyon bakımından zincirler
1.Zimaş Mafsallı zincirler,
-
Yuvarlak baklalı zincirler Zincirler birkaç özel tip dışında büyük ölçüde standartlaştırılmıştır.
Zincir türleri
-
Zincirler genelde güç iletme kabiliyetlerine göre seçilirler.
-
Değişken zorlanmaya ve aşınmaya maruz kaldıkları için zincir mekanizmasının güç iletme kabiliyeti, baklaların yorulması, rulo ve burçların yorulması ve izafi hareket halinde bulunan yüzeylerin aşınması gibi olaylar tarafından sınırlandırılmaktadır. Bu olaylara dayanarak, pratikte belirli koşullar altında zincirlerin güç iletme kabiliyetleri, standartlarda veya imalatçı firma kataloglarında genellikle diyagram halinde verilmektedir.
Yük zincirleri Zimaş
Ana boyutlar, d çapı, p hatvesi ve zincirin dıştan dışa genişliği b olup, bunlar standartlaştırılmıştır. Hesapları klasik mukavemet denklemleri gereği yapılır. F çekme kuvveti etkisinde bakla kollarında meydana gelen çekme gerilmesi dir.
Transport zincirleri Zimaş
-
Transport zincirleri taşıma ve iletim faaliyetlerinin mekanizasyonu için geliştirilmiştir.
-
Konstrüktif yapıları tahrik zincirlerine benzer. Kullanım alanı bakımından zincirler arasında kesin bir ayırım yapmak zordur.
-
Zira, bazı tahrik zincirlerini, ilave parçalar takarak transport işlerinde kullanmak mümkündür.
Transport zincirleri Zimaş
-
Gal zincirleri: Pernolu zincirler, (maks. 0,3 m/sn hız)
-
Kullanım alanları: Kaldırma makinaları, baraj kapakları, ayar işlemleri vb.
-
Bu zincirler zincir pernosuna dönme hareketi yapabilcek toleransla takılı bir iç ve dış bakladan oluşur. Perno uçları bir ara pul konmadan dış bakla üzerine dövülerek kapatılır (perçin kafası gibi).
Transport zincirleri
-
Fleyer zincirleri: Pernolu zincirler, tamamen aynı iç ve dış baklalar zincir pernosu üzerine döner geçme olarak takılması ile elde edilirler. (maks. 0,5 m/sn hız)
-
Kullanım alanları: Kaldırma makinalarında yük zinciri, haddehanelerde kızgın çelik bloklarda bağlama zinciri, eritme fırını kapaklarına karşı ağırlık asılması, transport işlerinde vb.
Transport zincirleri
-
Fleyer zincirleri: (maks. 0,5 m/sn hız)
-
Bu zincirler esas olarak Gal zincirlerinin gelişmiş şeklidir.
Transport zincirleri
-
Çekme (Blok) zincirleri: (burçsuz maks. 0,5 m/sn hız, burçlu 1 m/sn)
-
Bu zincirler esas olarak Gal zincirinin özel bir tipidir. Bir elemanda iki çift iç ve dış bakla bulunur.
-
Kullanım alanları: Baraj kapakları, ağır yüklerin kaldırılması vb.
Transport ve tahrik zincirleri
-
Burçlu zincirler:
-
Bu zincirlerde iç baklalar bir burç üzerine pres geçme takılır, perno ise burcun içerisine sürülür. Daha ziyade tahrik ve transport işlerinde kullanılır. 4 m/sn hıza kadar tahrik ve transport zinciri olarak kullanılır.
Transport ve tahrik zincirleri
-
Zarflı zincirler:
-
Bu zincirlerde burçlu zincirlerdeki yekpare burç yerine çok kez çelikten kıvrılarak yapılmış zarf kullanılır. 12 m/sn hızlara kadar kullanılabilirler. Konstrüksiyonları burçlu zincirler gibidir.
Transport ve tahrik zincirleri
-
Makaralı zincirler
-
Burçlu zincirlerdeki burç üzerine koruyucu bir makara konması ile elde edilir. Çark dişlileri ile temasta kayma hareketi yerine yuvarlanma hareketi söz konusudur, sürtünme ve aşınma daha azdır. • Kullanım alanları: Genel amaçlı tahrik ve yük zinciri olarak, motosikletlerde, takım tezgahlarında dişli kutusu ile talaş mili arasında, tahrik makinalarında, kepçeli ekskavatörlerde yük ve tahrik zinciri vb…
Transport ve tahrik zincirleri
-
Makaralı zincirler
Makaralı zincirlerin, transport tesislerinde kullanılmak üzere geliştirilmiş uzun baklalı tipleri de mevcuttur. Bu zincirler normal olarak 15 m/sn, çok iyi yağlanan hassas mekanizmalarda 30 m/sn çevre hızlarına kadar kullanılabilirler.
-
Çelik pernolu zincirler
-
Temper veya sfero dökümden yapılan aynı baklalardan meydana gelir. Baklaların mafsal kısımları tam kapalı olup, çelik pernoların takılabilmesi için delinmiştir. • Bu zincirler 9…90 kN kopma mukavemetine kadar imal edilirler.
- Zimaş